"Бала мен музыка: шығармашылық қабілетін дамыту жолдары" музыка жетекшісі: Байділдаева А.Б.
Кіріспе
Музыка – баланың жан дүниесін тербейтін, ішкі сезімін оятатын және шығармашылыққа жетелейтін құдіретті өнер. Ерте жастан музыкалық тәрбие алған балада эмоциялық сезім, әсемдікке құштарлық, қиял мен есте сақтау қабілеті дамиды. Музыканың көмегімен баланың шығармашылық ойлауын, өзін еркін білдіру қабілетін дамытуға болады.
Мектепке дейінгі жаста баланың музыкалық қабілетін байқап, оны дамыту – музыка жетекшісінің маңызды міндеттерінің бірі. Бұл бағытта жүйелі жұмыс жүргізілсе, бала бойында өнерге деген сүйіспеншілік пен сенім пайда болады.
Негізгі бөлім
- Музыканың бала дамуына әсері
- Сөйлеу қабілеті: Ән айту арқылы баланың дикциясы, сөздік қоры, мәнерлі сөйлеуі артады.
- Есту қабілеті: Музыкалық дыбыстарды ажырата білу, биік-төмен ноталарды тану дағдылары қалыптасады.
- Қимыл-қозғалыс: Музыкамен қимылдау арқылы баланың ырғақ сезімі, дене үйлесімділігі дамиды.
- Қиял мен шығармашылық: Музыкалық суреттеулер, образ жасау, өзін сахнада еркін ұстау арқылы баланың шығармашылық ойлауы артады.
2. Музыка арқылы шығармашылықты дамыту жолдары
а) Ән айту
- Баланың жас ерекшелігіне сай әндерді таңдау.
- Әнді мәнерлеп, көңіл-күймен орындауға үйрету.
- Ән мазмұны арқылы бала бойына жақсы қасиеттер сіңіру.
б) Музыкалық-ырғақты қимылдар
- Музыканың ырғағына сай дене қимылдарын жасау.
- Би элементтерін қолдану (мысалы, халық билері).
- Қозғалыс арқылы сезім мен көңіл-күйді білдіру.
в) Музыкалық ойындар
- "Қандай аспап?" ойыны (аспап дыбысын ажырату).
- "Көңіл-күйді тап" (музыканы тыңдап, қандай көңіл күй екенін айту).
- Ырғақтық ойындар (қол шапалақтау, аяқпен тебу т.б.).
г) Музыкалық импровизация
- Балаларға музыкалық аспаптар беріп, өз бетімен дыбыс шығаруға мүмкіндік беру.
- Қарапайым әуен құрастыру.
- Әнге өз сөзін ойлап табу, сахналық көрініс құру.
3. Қолайлы жағдай жасау
Шығармашылық қабілетті дамыту үшін балаға:
- Еркіндік пен сенім,
- Қолдау мен мадақ,
- Эмоциялық қауіпсіз орта қажет.
Музыка сабағында бала өзін еркін, сенімді сезінсе, ол белсенді түрде қатысып, шығармашылығын көрсетуге ұмтылады.
Қорытынды
Музыка – бала үшін тек өнер ғана емес, өзін танудың, ойлау мен қиялдың, ішкі әлемін білдірудің құралы. Музыкалық тәрбие арқылы бала өзіне сенімді, рухани бай, шығармашыл тұлға болып қалыптасады.
Музыка жетекшісінің міндеті – әр баланың ішкі қабілетін байқап, оны аша білу. Шынайы көңілмен, жүйелі және шығармашылықпен жұмыс істеген ұстаз ғана баланың жүрегіне жол таба алады.