Мектепке психологиялық әлеуметтік дайындығының диагностикасы
«Сәлеметсіздер ме, құрметті ата-аналар! Бүгін біз мектепке психологиялық-әлеуметтік дайындық диагностикасы туралы сөйлесетін боламыз. Бұл балабақшадан мектепке баруға дайындалып жатқан балалардың психологиялық және әлеуметтік жағдайларын қалай бағалайтынымызды көрсетеді. Сонымен қатар, балалармен қандай әдістерді қолдану арқылы диагностика жүргізуге болатынын қарастырамыз. Бұл процесс баланың мектепке дайын болуын қамтамасыз ету үшін маңызды.»
«Мектепке психологиялық-әлеуметтік дайындық диагностикасы — бұл баланың мектепке қаншалықты дайын екенін анықтауға көмектесетін маңызды процесс. Бұл дайындық тек оқу қабілетімен ғана шектелмейді, ол баланың эмоционалдық және әлеуметтік дағдыларын да қамтиды. Баланың мектепке барғанда жаңа ортаға тез бейімделіп, өзіне сенімді болу үшін осы диагностика өте маңызды. Мектепке психологиялық-әлеуметтік дайындық баланың оқу кезеңінде жақсы нәтижелер көрсетуіне, жаңа ортаға бейімделуіне көмектеседі. Мектепте алғашқы күндерден бастап, бала өзін жайлы сезінуі үшін, оның ішкі дайындығы мен әлеуметтік қабілеттерін бағалау өте қажет.»
Психологиялық дайындық:
«Алдымен, баланың психологиялық дайындық деңгейін анықтауымыз керек. Бұл оның эмоцияларын басқаруы, жаңа ортаға бейімделуі мен өзіне деген сенімділігіне байланысты. Психологиялық дайындық баланың стресске төзімділігін, өзіне деген сенімділігін, эмоцияларын реттей алу қабілетін тексеруге бағытталған. Баланың мектепке келген кезде, жаңа жағдайға тез бейімделуі өте маңызды. Психологиялық дайындық баланың оқу үлгеріміне, сондай-ақ мектептегі алғашқы кезеңдерде кездесетін қиындықтарды жеңуге көмектеседі.»
4. Әлеуметтік дайындық:
«Әлеуметтік дайындық та өте маңызды. Баланың басқа балалармен қалай қарым-қатынас жасайтынын, топта жұмыс істей ала ма, ережелерді қалай орындайтынын білуіміз керек. Әлеуметтік дайындық баланың мектептегі ұжымда жұмыс істеу қабілетіне әсер етеді. Баланың топтық жұмыстарға қатысуы, ортақ пікірлерге құлақ асуы, қарым-қатынас дағдыларының дамуы мектепке келгенде маңызды рөл атқарады. Мектепте балалар бір-бірімен ынтымақтастықта жұмыс істейді, ережелерді сақтайды және топтық жұмысты ұйымдастырады. Бұл дағдыларды ерте жас кезеңінде дамыту маңызды.»
Балалармен диагностика жүргізудің әдістері:
а) Сұхбат әдісі: «Біз балалармен сұхбат жүргізіп, олардың мектепке деген көзқарасын білеміз. Мысалы, балалардан 'Мектепке барғанда қандай сезімде боласың?' немесе 'Мектепте не істегің келеді?' деп сұрау арқылы олардың эмоциялық дайындық деңгейін бағалай аламыз. Бұл сұрақтар баланың психологиялық жағдайын, мектепке деген ынтасын және оның мектепке қатысты күмәндерін анықтауға көмектеседі.»
б) Рөлдік ойындар: «Сондай-ақ, біз рөлдік ойындар ұйымдастыра аламыз. Мысалы, мұғалім мен оқушы болып ойнау, балаға мектеп өмірі мен оқыту процесін түсінуге мүмкіндік береді. Бұл ойындар арқылы біз баланың әлеуметтік қарым-қатынас дағдыларын, топта жұмыс істеу қабілетін, өзін-өзі ұстау дағдыларын және оның эмоционалдық реакцияларын бақылай аламыз.»
в) Сурет салу немесе шығармашылық тапсырмалар: «Балаларға мектеп туралы сурет салу немесе қысқаша әңгіме жазу тапсырмасын беруге болады. Бұл тапсырмалар арқылы біз олардың мектепке деген көзқарасын, шығармашылық қиялын, сондай-ақ әлеуметтік бейімділігін бағалай аламыз. Мұндай тапсырмалар баланың мектепке қаншалықты бейімделгенін, оның ішкі әлемін түсінуге мүмкіндік береді.»
г) Математикалық немесе логикалық тапсырмалар: «Балаға қарапайым логикалық немесе математикалық тапсырмалар беру арқылы оның оқу процесіне қаншалықты дайын екенін байқауға болады. Бұл тапсырмалар баланың зейінін, есте сақтау қабілетін және ойлау дағдыларын тексеруге мүмкіндік береді. Бұл әдіс баланың когнитивті дамуын бағалауға көмектеседі.»
д) Топтық жаттығулар: «Топтық жаттығулар ұйымдастырып, балалардың бір-бірімен қалай әрекет ететінін, пікір алмасуды қалай ұйымдастыратынын бақылап, олардың әлеуметтік дағдыларын бағалауға болады. Топтық жұмыс баланың коммуникация, ынтымақтастық, ұйымшылдық сияқты маңызды дағдыларын дамытуға әсер етеді.»